آنچه در این مقاله خواهید خواهند
تعریف جدول بتنی پیش ساخته
جدول بتنی پیش ساخته یکی از انواع قطعات بتنی پيش ساخته می باشد. این قطعه براي جداسازي سطوح مختلف با ترازهاي مختلف به منظور مشخص كـردن مسـيرهاي تـردد,ايجاد جوي آب و باغچه يا فضاي سبز بكار مي رود.
تعاریف مشخصات
طول جدول: فاصله دو انتهاي جدول در جهت طولي در هنگام نصب
ارتفاع جدول: فاصله قائم بين سطح زيرين و سطح بالايي جدول در هنگام نصب
كف (سطح زيرين) جدول: سطح افقي تحتاني جدول كه پس از نصب در تماس با زمين قرار مي گيرد.
سطح نمايان جدول (سطح ترافيكي) : سطحي كه پس از نصب, قابل رويت است و توسط توليد كننده مشخص مي گردد و ممكن است ويژگي هاي متفاوتي با ساير سطوح بيروني يا بخش هاي دروني داشته باشد.
پخي: لبه شيبدار جدول مي باشد.
گوشه: محل تقاطع دو سطح يا وجه جدول كه مي تواند گرد يا پخ گونه باشد.
ابعاد مشخصه يا اظهار شده: ابعاد و اندازه هاي جدول كه توسط توليد كننده و يا خريدار مشخص مي شـود و در قـرارداد بـين دو طـرفذكر مي گردد و ابعاد واقعي بايد به توجه به رواداري مجاز منطبق بر آن باشد.
ابعاد واقعي: ابعاد و اندازه هاي جدول كه در عمل پس از توليد بدست مي آيد و بايد با توجه به رواداري مجاز منطبق بر ابعاد مشخصه يا اظهار شده باشد.
تعاریف مشخاصت
سيمان: بخشي از مواد سيماني كه از كارخانه توليد كننده تحت عنوان سيمان هاي پرتلند سفيد يـا خاكسـتر ي و سـيمان هـا ي آميختـه پوزولاني يا سرباره و يا پودر سنگي خريداري و تهيه مي شود.
مواد سيماني (مواد چسباننده): همه موادي كه در تشكيل ژل سيمان و افزايش استحكام و مقاومت و چسبانندگي خمير سيمان در طـولزمان موثر مي باشند اعم از اينكه از خواص هيدروليكي (مانند سرباره) يا پوزولاني برخوردار باشند. پودر سنگ اضافه شده به بـتن جـزومواد سيماني نمي باشد.
كارآيي بتن: كارآيي متناسب با عكس مجموع انرژي بكار رفته جهت انتقال و ريختن بتن به درون قالـب , جا يـدهي, تـراكم و پرداخـتسطح آن مي باشد. هرچه انرژي بيشتري مورد نياز باشد, سطح كارآيي كمتري را خواهيم داشت.
رواني بتن: يكي از ابعاد كارآيي بتن مي باشد كه به وسيله مخروط ناقص آبراهام تحت عنوان آزمايش افت (اسـلامپ) يـا روانـي انـدازهگيري مي شود.
بتن حبابدار: بتن حاوي جباب هاي بسيار ريز با فاصله كمتر از 2/0 ميلي متر در خميره سيماني به نحوي كه اين حباب ها با چشم غيـر مسلح قابل مشاهده نيستند و با افزودن مواد حبابزا به بتن و به صورت عمدي به وجود مي آيند. بـتن هـاي داراي هـوا كـه بـه صـورتناخواسته با مصرف روان كننده يا عدم تراكم كافي هوادار شده اند بتن حبابدار محسوب نمي شوند.
بهر: بهر يا مجموعه عبارت است از جداولي كه در يك نوبت كاري يا يك روز توليد مي شود.
شكل و ابعاد هندسي جداول بتني پيش ساخته
مورد نياز ارائه شده است. شكل و ابعاد ارائه شده جنبه توصيه اي دارد. بديهي است طراح مي تواند بر اساس نياز طرح، نسبت به استفاده از اشكال و ابعاد ديگر متناسب با طرح و با ذكر دلائل اقدام نمايد.
در جهت اقتصادي نمودن مصرف جداول، ضخامت جداول به حـداكثر150 ميليمتر محدود گشته است. همچنين طول جداول بتني حداقل برابر 700 ميليمتر و جدول بتني جوي آب حداقل 500 ميليمتـر در نظر گرفته شده است كه با توجه به شرايط طرح، تكنولوژي توليد و نصب، خواسته و سفارش خريدار مي تواند تـا طـول 1000 ميليمتـرافزايش يابد.
در اين صورت براي نصب اينگونه جداول بهتر است از وسايل مكانيكي به منظور كمك به نيروي انساني در جهـت ايجـادسهولت در جابجايي و نصب استفاده شود.
نصب جدول بتني پيش ساخته
اين قسمت كلياتي در خصوص نصب و اجراي جدول بتنی پیش ساخته و آبرو هاي بتني پـيش سـاخته بعنـوان جـدا كننـده در محـل تلاقـي مسيرهاي سواره رو، پياده رو و فضاي سبز حاشيه خيابان ها و بزرگراه ها را در بر مي گيرد كه بر اساس چهار شاخص ذيل ارائه گرديـدهاست:
- در نظر گرفتن شرايط ترافيكي مسير پياده، خيابان و يا بزرگراه بمنظور انتخاب جزئيات اجرايي مناسب
- انتخاب تيپ جدول پيش ساخته قابل استفاده در جزئيات مورد نظر
- هدايت آبهاي سطحي در محل تلاقي مسيرهاي سواره رو، پياده رو و فضاي سبز و روفوژ مياني
- آماده سازي اوليه و مراحل اجرايي نصب جدول يا آبرو بتني پيش ساخته
جزييات اجرايي جنبه پيشنهادي دارد و طراح مي تواند بر اساس نياز طرح نسبت به ارائه جزييات اجرايي متناسب با طـرح بـاذكر دلائل اقدام نمايد. در زمان اجرا و نصب انواع جداول و آبرو ها توصيه مي شود از روش اجراي بدون درز (كمتـر از 2 ميليمتـر) بـهمنظور ايجاد نماي بهتر استفاده شود.
با توجه به محدويت ها و مقتضيات اجرايي فاصله بين جداول و يا آبرو هاي بتني پـيش سـاخته رامي توان حداكثر تا 25 ميليمتر افزايش داد. در صورتيكه درز بين جداول با ملات بندكشي پر شود، لازم است عرض درزها با اسـتفاده ازملات حاوي يك قسمت حجمي سيمان و سه قسمت حجمي ماسه ريزدانه پر شود.
ارتفاع آزاد جداول نصب شده از تراز سطح روسازي در صورت پيش بيني اجراي مجدد روسازي بر روي روسازي قديم، مي تواند حداكثر تا 50 ميليمتر افزايش يابد. همچنين در صورتيكه از بتن ريزي در جا بعنوان آبرو ( تيپ هاي 11 الي 14 ) و يا بعنوان پشت بند و كف انهار در معرض آب ( تيپ 20 ) استفاده گردد، رده بتن بايد حداقل 30C و نسبت آب به مواد سيماني كمتر از 0/45 اختيارگردد.
مشخصات فني و راهنماي توليد جداول بتني پيش ساخته
مشخصات مصالح مصرفي
سيمان مصرفي در جداول مي تواند به صورت سيمان پرتلند طبق ويژگي هاي استاندارد ملي ايـران بـه شـماره 389, يـا بـه صورت سيمان آميخته پوزولاني طبق ويژگي هاي استاندارد 3432 ايران, يا به صورت سيمان آميختـه سـرباره اي طبـق ويژگـي هـاي استاندارد 3517 و يا به صورت سيمان آميخته پودر سنگي (پرتلند آهكي) منطبق با ويژگي هاي استاندارد 4220 ايران باشد. در صـورتيكه از سيمان پرتلند سفيد استفاده شود بايد منطبق بر استاندارد 2931 ايران باشد.
سنگدانه ريز و درشت مصرفي به جز در موارد مندرج در اين مشخصات بايد منطبق بر استاندارد 302 ايران باشد.
در مواردي كه استفاده از پودرسنگ براي ساخت بتن مورد نياز مي باشد, لازم است با رعايت محدوديت مـواد ريزتـر از الـك75 ميكرون در سنگدانه درشت و ريز، پودرسنگ مورد نياز جداگانه طبق طرح مخلوط مورد نظر در هنگـام اخـتلاط اضـافه شـود. پـودرسنگ مازاد بر حد مجاز مندرج در مشخصات سنگدانه ريز و درشت حتما بايد به صورت جداگانه طبـق مشخصـات (پيوسـت 3) تهيـه ومطابق با مقادير طرح اختلاط در هنگام ساخت بتن به ساير اجزاي آن اضافه گردد.
در صورتي كه از افزودني هاي شيميايي استفاده شود لازم است منطبق بر استاندارد 2930 ايران باشـد. از آن جـا كـه انجـام آزمايش هاي مورد نظرگاه پرهزينه و زمان بر مي باشد لازم است در صورت درخواست كارفرما گواهي انطباق با استاندارد مزبـور توسـط توليدكننده افزودني صادر شود. در صورتي كه افزودني مورد استفاده داراي استاندارد ملي ايـران نباشـد لازم اسـت منطبـق بـر يكـي ازاستانداردهاي ASTM C494 يا EN934 باشد.
مشخصات و طرح مخلوط بتن (تعيين نسبت ها و مقادير اجزاي بتن)
حداقل عيار مواد سيماني شامل سيمان و ساير مواد چسباننده در جدول بتنی پیش ساخته با حداكثر اندازه 20 ميلـي متـر 250 كيلـو گرم در مترمكعب و حداكثر آن 400 كيلوگرم در مترمكعب بتن مي باشد. بديهي است دستيابي به ويژگي هاي مطلوب بتن بـا توجـه بـه مقـدارمواد سيماني كه در طرح مخلوط بتن پيش بيني مي شود ميسر مي گردد و بايد در محدوده فوق باشد. در صـورت بـروز مشـكل بايـد از افزودني ها استفاده شود.
در صورت استفاده از حداكثر اندازه كوچكتر از 20 ميلي متر، حداقل و حداكثر سيمان مصرفي افزايش مـي يابـد.
در صورتي كه براي مقابله با شرايط محيطي و سولفاتي نياز به ايجاد حباب هواي عمدي وجود داشته باشد حداقل مقـدار آناز جدول زير تعيين مي شود.
حداقل درصد حباب هوا در بتن
حداكثر اندازه اسمي سنگدانه بتن (ميلي متر) | شرايط محيطي | ||
9/5 | 12/5 | 20 | |
5 | 4/5 | 4 | ملايم (A) |
6 | 5/5 | 5 | متوسط (B) |
6 | 5/5 | 5 | شديد (C) |
7/5 | 7 | 6 | خيلي شديد (D) |
مقاومت فشاري مشخصه بتن
مقاومت مشخصه استوانه اي 28 روزه بتن براي جداول بتني با مقاومـت خمشـي معمـولي 30 مگاپاسـكال و بـراي مقاومـت خمشي متوسط 35 مگاپاسكال و براي مقاومت خمشي زياد برابر 40 مگاپاسكال می باشد.
جذب آب نهايي مشخصه بتن
حداكثر درصد جذب آب نهايي مشخصه نمونه بتني استوانه اي يا مكعبي براي بتن ها در شرايط محيطي متوسط و شـديد 4 درصد در سن 28 روزه نگهداري شده در شرايط استاندارد مي باشد. در شرايط خيلي شديد حداكثر جذب آب نهايي مشخصه مورد نياز به ميزان 20 درصد كمتر از مقادير فوق مي باشد. در شرايط محيطي ملايم مقدار جذب آب نهايي براي جداول 5/6 درصد مي باشد.
در صورتيكه آزمايش روي مغزه انجام شود حداكثر متوسط درصد جذب آب به ترتيب 4/8 و 6/8 خواهد بود.
موارد دیگر مورد بحث در خواص جدول بتنی پیش ساخته عبارت است از:
دوام مشخصه بتن
جذب آب نهايي مشخصه بتن
افت وزني مشخصه بتن در آزمايش يخبندان
مقاومت ويژه الكتريكي مشخصه بتن
عمق نفوذ آب مشخصه تحت فشار در بتن
محدوديت هاي شيميايي بتن جداول
جايدهي و تراكم بتن در مراحل ساخت جدول
روش های مختلفی برای تراکم جدول بتنی پیش ساخته در قالب جدول وجود دارد که عبارتند از:
تراكم با لرزش دروني (لرزاننده خرطومي)
تراكم با لرزاننده متصل به قالب يا ويبره بدنه
تراكم با ميز لرزان
تراكم با لرزاننده سطحي
تراكم دستي
تراكم بتن در روش فشاري خشك
تراكم بتن در روش فشاري تر
عمل آوری جدول بتنی پیش ساخته
پس از تولید جدول و قالب برداری آن، عمل آوری جدول بتنی آغاز می شود که روش های مختلفی دارد،
یکی از آن روش ها، عمل آوری تسریع یافته است.
مقاله عمل آوری بتن با بخار (steam curing) یکی از روش های عمل آوری است.
حمل, انبار كردن, بسته بندي و نشانه گذاري جداول بتني
حمل جداول
حمل جداول در دو مرحله ممكن است انجام شود. ابتدا در كارگاه يا كارخانه توليد جداول، ممكن است جداول از محـل اوليـه توليد و قالب گيري به نقطه جديدي براي عمل آوري يا انبار كردن حمل گردد.
در مرحله بعد, حمل جداول از كارگاه يا كارخانه به محل تحويل يا محل مصرف مورد نظر مي باشد. حمل ابتدايي (درون كارگاهي) الزاما با مسئوليت توليد كننده (فروشنده) انجام مي شـود . امـاحمل بعدي (برون كارگاهي) ممكن است با مسئوليت توليد كننده يا مسئوليت خريدار (با توجه به نوع قرار داد بين دو طرف) انجام گردد.
بسته بندي جداول بتني
جداول براي حمل برون كارگاهي، بايد بسته بندي شده باشند. براي اين كار جداول بايـد بـر روي يـك سـكوي مناسـب بـاحداقل ارتفاع 5 سانتي متر از زمين قرار گيرد و به كمك يك تسمه پلاستيكي يا فلزي كاملا بـر روي سـكو ي مناسـب و در تمـاس بـايكديگر به صورت محكم بسته شوند. براي اين كه گوشه جداول در اثر محكم كردن تسمه آسيب نبيند لازم است از ورقه هـايي بـراي توزيع تنش استفاده گردد.
انبار كردن جداول بتني
محل انبار كردن جدول بتنی پیش ساخته (پس از انتقال از محل توليد) بايد كاملا هموار باشد, به ويژه اگر كف محل انبار سـخت باشـد. در صورتي كه كف هموار نباشد لازم است با ريختن ماسه نرم و ريز، بستر مناسبي را براي قرار دادن جداول بر روي اين سـطح فـراهم نمود. بديهي است اگر جداول بر روي سكو قرار گيرند محدوديت خاصي وجود نخواهد داشت.
نشانه گذاري جداول بتني
مشخصات جداول بر روي بارنامه جداول و يا صورتحساب (فاكتور) و اظهار نامه توليد كننده بايد دقيقا قيد شود و منطبـق بـاتوافق نامه يا قرارداد و اصلاحيه هاي آن باشد.
ويژگي هاي مطلوب جداول بتني (معيارهاي پذيرش)
مشخصات فيزيكي و مكانيكي و دوام
درصد وزني جذب آب نهايي جداول كامل
درصد جذب آب نهايي مغزه حاصله از جدول
مقاومت خمشي جداول بتني
مقاومت خمشي تير معادل حاصله از جدول بتني و مقاومت كششي جدول
مقاومت و پايداري در برابر يخبندان و آبشدگي همراه با نمك هاي يخ زدا
مقاومت ويژه الكتريكي جداول بتني
عمق نفوذ آب تحت فشار
مشخصات ظاهري
مشخصات هندسي
منابع ، مراجع و ماخذ
مشخصات فنی، راهنمای تولید و پذیرش قطعات پیش ساخته جدول بتنی، معاونت عمرانی شهرداری تهران
- محسن تدين: عضو هيأت علمي دانشگاه بوعلي سينا
- فريدون رضایی: عضو هيأت علمي دانشگاه بوعلي سينا
- سيد مسعود نصر آزادانی: عضو هيأت علمي دانشگاه علم و صنعت ايران
- En 1340:2003, Concrete kerb units – requirements and test methods
- En 206-1:2000, Concrete part 1: specification, performance production and conformity En 147-1: Cement-composition, specification and conformity criteria part 1: common cements
- En 12620, Aggregates for concrete including those for use in roads and pavements En 934-2, Admixtures for concrete and mortar and grout – part2: Concrete admixtures definition and requirements
- ACI 116R-00, Cement and concrete terminology
- ACI 201.2R-01, Guide to durable concrete
- ACI 212.3R-04, Chemical admixtures for concrete
- ACI 221R-96, Guide for use of normal weight and heavy weight aggregate in concrete
- ACI 221.1R-98, State –of-the-art report on alkali –aggregate reactivity
- ACI 224R-01, Control of cracking in concrete structures
- ACI 224.1R-93, Causes, evaluation and repair of cracks in concrete structures ACI 225R-99 Guide to the selection and use of hydraulics cements
- ACI 304R-00 Guide for measuring, mixing, transporting and placing concrete
- ACI 305R-99, Hot weather concreting
- ACI 306R-88, (reapproved 97) Cold weather concreting
- ACI 306.1-90, (reapproved 98) Standard specification for cold weather concreting
- ACI 308R-01, Standard practice for curing concrete
- ACI 308.1-98, Standard specifications for curing concrete
- ACI 309R-05, Guide for consolidation of concrete
- ACI 347-04, Guide to form work for concrete
- ACI 301-05, Specification for structural concrete
- ACI 229-99, Controlled low – strength material
- Eible J., Euro design handbook, concrete structures, Ernst and sohn 1994-96
آئين نامه بتن ايران (آبا) تجديد نظر اول _ نشريه شماره 120 سازمان مديريت و برنامهريزي كشور، 1379 تفسير بخش اول
آئين نامه بتن ايران “كليات، مصالح و مسائل اجرائي: تجديد نظر اول” ، ضميمه نشريه شماره 120، سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور، 1383