کتاب بتن خود متراکم

کتاب تولید صنعتی بتن خود تراکم (بتن خود متراکم) منتشر شد. 

دبیر کمیته:         

چگینی، جواد

(کارشناسی ارشد مهندسی عمران-زلزله)    مدیر فنی معدن سپیدشهرزاد

اعضای کمیته فنی بر اساس حروف الفبا:

باقریان، علی

(کارشناسی ارشد استخراج معدن)       مدیر فنی زاگرس بتن

بصیر قائمی، امیر

(کارشناسی ارشد مهندسی عمران)     مدیر فنی سبحان بتن

پرهیزکاری، حسین

(کارشناسی ارشد مهندسی عمران)     مدیر فنی آزادگان بتن

رنگچی کردستانی، مهرداد

(کارشناسی ارشد مهندسی عمران)     مدیر تولید معدن زاگرس و کرد بتن

خاکسار، حسن

(کارشناسی ارشد مهندسی عمران)     کارشناس آزاد

خلیلی، علی

(کارشناسی ارشد مهندسی عمران)     مدیر فنی مرکز تحقیقات هلدینگ وزارت راه و شهرسازی

عواطفی هویدا، فرهاد

(کارشناسی ارشد مهندسی عمران محیط زیست)           مدیر فنی فهاب بتن

عنایتی، حمید گهر

(کارشناسی ارشد مهندسی عمران)     مدیر فنی آسیا بتن

مخاطب اصلی این کتاب مهندسان مشغول در پروژه­های درگیر با بتن خودتراکم و دانشجویان است. بیش از چندین دهه است که بتن به عنوان پر مصرف ترین مادۀ ساختمانی شناخته می­شود. پس از کشف بتن، تلاش­ های زیادی برای گسترش خواص این ماده شده است. یکی از نتایج این تلاش ­ها تولید بتن خودتراکم است. این بتن به لحاظ فنی و اقتصادی مزایای بیشماری دارد، امّا فرآیند ساخت این رده از بتن به سادگی بتن­های معمولی نیست و مستلزم تجربه و دانش فنی مناسب می­باشد و نیازمند ملاحظات بیشتری است. به همین دلیل، این کتاب به ­طور موشکافانه­ای به ملاحظاتی همچون تعیین خواص، طراحی طرح اختلاط، تولید، حمل و نقل، تحویل، عمل­آوری و آزمایش بتن خودتراکم می­پردازد. تولید بتن خودتراکم در کشورهای پیشرفته یک امر معمول است، امّا در کشورهای در حال توسعه به عنوان یک مادۀ نوپا به­شمار می­آید. با گسترش و پیشرفت سازه ­های پل­ ها، تونل­ ها، ساختمان­های بلند و غیره، استفاده از بتن خودتراکم نیز بیشتر ترویج می­یابد. استفاده از این بتن به یک دانش وسیع به همراه تجربه طولانی و کافی نیاز دارد. تجربه مستلزم صرف زمان و هزینه­ می­باشد. این کتاب می­تواند این تجارب علمی را در اختیار خوانندگان قرار دهد. در این کتاب، دانش و تجربۀ مورد نیاز برای تحقق این مهم به­ طور جامع بیان شده و فرآیندها و پیامدها به­طور کاربردی بررسی می­شوند. 

۱-۱ تعریف بتن خودتراکم (SCC)

بتن خودتراکم بتنی با جریان پذیری بالا است که بدون جدا شدگی در درون قالب قرار می­گیرد و برای تراکم نیازی به تجهیزات ارتعاش مکانیکی ندارد. در حالت کلی، SCC بتنی است که با مصالح متعارف و در برخی از موارد با افزودنی اصلاح کننده ویسکوزیته (VMA)[1] ساخته می­شود. همچنین بتن خودتراکم با نام های بتن خودمتراکم، بتن خودتراکم شونده و برخی از نام های دیگر شناخته می ­شوند که همگی جزء زیر گروه های SCC می­باشند. در این راهنما، واژه بتن معمولی اشاره به بتنی است که تعاریف و ویژگی های بتن خودتراکم را برآورده نمی­کند. کتاب بتن خود متراکم

۲-۱ مزایای بتن خودتراکم

بتن خودتراکمی که به­صورت صحیح ساخته و بتن ریزی شود دارای مزیت های فنی و اقتصادی بی شماری می­باشد. صرفه جویی در بتن ریزی و ارتقاء عملکرد و یا هردو، دلایل توجیه استفاده از بتن خودتراکم است. مزایای بتن خودتراکم عبارتند از:

• کاهش کاربرد تجهیزات و نیروی انسانی؛
• عدم نیاز به ارتعاش (تراکم مکانیکی) برای اطمینان از تراکم. این امر سبب صرفه جویی در هزینه های مربوط به تهیه، نگهداری و کاربرد تجهیزات دستگاه ویبره می­شود.
• نیاز کمتر به انجام عملیات ماله کشی و تسطیح برای رسیدن به سطوح صاف (ویژگی خودترازی)؛
• فارغ از مهارت خدمه عملیات تراکم و تسطیح، ویژگی خود تراکمی بتن سبب رسیدن به خواص مکانیکی مدنظر می­شود.
• افزایش سرعت ساخت و ساز ­بواسطه افزایش نرخ بتن ریزی؛
• تسهیل و تسریع در پر شدن مقاطع با تراکم آرماتور زیاد و قالب های با هندسه پیچیده در حالی که کیفیت بتن حفظ می ­شود. این امر باعث بهبود بهره­وری، کاهش هزینه تجهیزات و یا هردو می­شود.
• انعطاف پذیری بیشتر در نقاط تخلیه بتن و کاهش آن در طی بتن ریزی: ویژگی جاری شدن بتن خودتراکم می­تواند جابجایی مکرر تراک میکسر و جابجایی لوله های پمپ بتن را کاهش دهد (کاهش تعداد پمپ ها، تعداد نیروهای پمپ و غیره). این امر باعث انعطاف پذیری بیشتر در برنامه ریزی ساخت و فراهم نمودن منابع مورد نیاز زمانی و مالی می­شود.
• کاهش سر و صدا در محل ساخت پروژه (بویژه در مناطق شهری که آسایش ساکنین پیرامون پروژه در اولویت است و در مقاطع مورد بتن ریزی، نیاز به علمیات ویبره زنی سنگین برای تراکم وجود دارد).
• کاهش نیاز به ویبره برای ساخت و ساز هایی که معمولاً نیاز به ویبره زنی سنگین دارند (مانند بتن های دارای الیاف و قطعات پیش ساخته)؛ در برخی از موارد، بتن ریزی بدون سر و صدا می تواند پتانسیل افزایش مدت زمان بتن ریزی را در نواحی شهری به همراه داشته باشد.
• کاهش حق بیمه: تجهیزات قطعات پیش ساخته برای تراکم بتن، آلودگی صوتی زیادی تولید می­کنند و این امر تولید کنندگان را ملزم به پرداخت حق بیمه به موسسات بیمه می­کند که مسئول پرداخت درمان کارگران کم شنوا هستند. کاهش حق بیمه تا حد زیادی می­تواند هزینه های بتن خودتراکم را جبران نماید. این امر مورد توجه تولیدکنندگان قطعات پیش ساخته بتنی است.
• کاهش آسیب ها و صدمات کارمندان و کارگران بواسطه تسهیل کار ایمن در محیط کار بواسطه کاهش خطرات سفر و همچنین حذف سیم های برق در محیط کار و کاهش مسافرت در خطوط هوایی و زمینی (Walraven 2003).
• انعطاف پذیری بیشتر برای اجرای جزییات آرماتور های تقویتی: بواسطه بتن خودتراکم در مناطقی که آرماتورهای تقویتی در فواصل کمتری نسبت به هم قرار دارند را بدون ایجاد مشکل کرموشدگی می­توان بتن ریزی کرد.
• سطوح صاف عاری از کرموشدگی و نشانه آب انداختگی بتن و رنگ پریدگی با استفاده از بتن خودتراکم، قالب با کیفیت و روغن قالب مناسب بدست می­آید. کیفیت سطح عالی در بتن هایی که جنبه زیبایی شناختی دارند در ساخت و ساز های مسکونی حائز اهمیت است.
• حذف نیاز به اجرای لایه تراز کننده سطح برای کف نهایی که در آن کاشی و سرامیک و یا صفحات دیگر بکار می­رود.
• اجرای بتن ریزی در محل هایی که نیاز به بازسازی و تقویت سازه داشته باشد و یا امکان ویبره زدن و تراکم بتن در حالت معمول وجود نداشته باشد.
• استفاده در سازه هایی که قالب ارتفاع زیادی دارد و امکان ریختن بتن از ارتفاع استاندارد (۲/۱ متر ) وجود ندارد این نوع بتن کارایی بسیار بالایی دارد.