قیمت سیمان

سیمان پرتلند جزء اصلی تشکیل دهنده بتن است . سیمان پرتلند در صنعت ساختمان ایران بر اساس استاندارد آمریکایی ASTM C150 به 5 گروه طبقه بندی می شود که شامل سیمان معمولی ، سیمان ضدسولفات متوسط ، سیمان زود سخت شونده ، سیما کم گرما ، و سیمان ضد سولفات قوی طبقه بندی می شود که معمولا سیمان تیپ 1 و 2 استفاده بیشتری در پروژه های عادی دارند . قیمت سیمان تا قبل از سال 1400 توسط انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان تعیین و به کارخانه های بتن ابلاغ می شد . بعد از این تاریخ سیمان در بورس کالا عرضه شده و هر شنبه قیمت آن تجدید می شود.

قیمت سیمان

در این مقاله نکاتی در ارتباط با قیمت سیمان در بازار ارائه شده و در ادامه تفاوت های سیمان در کارخانجات مختلف و تفاوت قیمت های ارائه شده توسط آن ها ارائه می گردد .

• سیمان تیپ 1 به عنوان مصرف ترین سیمان مورد استفاده در کشور خود از 3 گرید مختلف 1-325 ، 1-425 ، و 1-525 تشکیل می شود . نام گذاری های فوق بدین معنی است که به طور مثال برای سیمان 1-325 مقاومت 28 روزه ملات استاندارد با استفاده از ماسه سیلیسی دانه بندی استاندارد حداقل 325 کیلو گرم بر سانتی متر مربع باشد . در کشور در بیشتر کارخانجات اغلب سیمان های 1-325 و 1-425 تولید شده و تا زمان نگارش این نوشته تنها در دو کارخانه تولید سیمان در کشور سیمان تیپ 1-525 تولید می گردد . طبیعی است که با افزایش مقاومت های فشاری ملات استاندارد سیمان ، کیفیت سیمان افزایش پیدا کرده و در نتیجه قیمت سیمان نیز افزایش یابد .
• سیمان به دو صورت فله ای و پاکت 50 کیلوگرمی قابل ارائه می باشد . عموما کارخانجات بتن که از سیمان به مقدار زیاد استفاده می کنند سیمان را به صورت فله ای خریداری کرده و در سیلو های مخصوص ذخیره می کنند. طبیعی است که قیمت سیمان فله اندکی از سیمان پاکتی ارزان تر باشد .
• سیمان تیپ 2 به عنوان دومین سیمان پر مصرف کشور دارای خاصیت کند گیری و مقاومت در برابر شرایط سولفاتی بیشتری نسبت به سیمان تیپ 1 می باشد . لذا قیمت سیمان تیپ 2 بیشتر از سیمان تیپ 1 می باشد.
• سیمان پوزولانی یا سیمان آمیخته به سیمانی گفته می شود که با استفاده از مواد پوزولانی در کارخانه تولید سیمان با نسبت های مشخص میکروسیلیس یا سرباره کوره های آهن گدازی ساخته می شود. قیمت سیمان های آمیخته عمدتا معادل با سیمان تیپ 2 در نظر گرفته می شود .
• در صورت استفاده از سیمان جهت ساخت بتن های خاص می توان سفارش سیمان های خاص تری به کارخانه ساخت سیمان داد . این سیمان ها می تواند به صورت سیمان های پر آلومین، سیمان های منبسط شونده ، سیمان های چاه نفت سیمان گوگردی و … را به کارخانه بتن ارائه کرد . قیمت این سیمان ها عمدتا به صورت توافقی با کارخانه تولید کننده سیمان تعیین می شود . به دلیل اشاره به این نوع سیمان ها در بخشنامه های اعلام قیمت سیمان توسط انجمن صنفی کارخانجات صنعت سیمان تعریف مختصری از این نوع سیمان ها ارائه می شود :

انواع سیمان

به طور کلی سیمان ها به دو دسته پرتلند و غیر پرتلند تقسیم می شوند.

سیمان غیر پرتلند

 در گذشته بیشتر به قیر، گچ و آهک، سیمان غیر پرتلندی می گفتند اما امروزه با توجه به گسترش انواع مواد پلیمری، این مواد به عنوان سیمان غیر پرتلندی شناخته می شوند.

مواد پلیمری در کنار مزایا و خواص گوناگون، معایبی همچون نداشتن مقاومت در برابر آتش، تغییر خواص در طول زمان دارد و همچنین قیمت سیمان بالا است که استفاده از آنها را دچار مشکل می کند.

سیمان پرتلندی

این نوع سیمان بر اساس استاندارد ASTM به صورت زیر به پنج تیپ تقسیم بندی می شود:

• تیپ 1: سیمان پرتلند معمولی
• تیپ 2: سیمان پرتلند اصلاح شده
• تیپ 3: سیمان پرتلند زود سخت شونده
• تیپ 4: سیمان پرتلند با حرارت کم
• تیپ 5: سیمان پرتلند ضد سولفات

تفاوت 5 تیپ سیمان در مقدار مواد اولیه و درجه حرارت کوره است، در هرکدام از تیپ ها قیمت سیمان متفاوت است.

سیمان پرتلند تیپ 1

این نوع سیمان برای کارهای معمول ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد و به سه دسته 325-1، 425-1 و 525-1 تقسیم می شود.

سیمان پرتلند تیپ 2

با کم کردن خاک رس، میزان C3A این نوع سیمان را به 8% رسانده اند. کم کردن CA3 باعث کاهش حرارت هیدراتاسیون و در نتیجه مقاوم شدن سیمان (بتن) در برابر حمله سولفات ها می شود.

زیرا افزایش CA3 باعث می شود سولفات ها در مجاورت با آب با آن ترکیب شده و ماده ای به نام اترنژیت به وجود آید، به این اتفاق حمله سولفات ها گفته می شود.

سیمان پرتلند نوع 3

زمان گیرش سیمان نوع 3 مانند سیمان پرتلند تیپ 1 است با این تفاوت که مقاومت اولیه آن در سه روز اول در حد مقاومت 7 روز اول نوع معمولی است به عبارت دیگر مقاومت اولیه این نوع با سرعت بیشتری بالا می رود اما با سیمان زود گیر یا زود سخت شونده فرق دارد.

به دست آوردن مقاومت سریع، گرمای هیدراتاسیون زیادی آزاد می کند به همین دلیل از این نوع سیمان نباید برای بتن ریزی های حجیم استفاده کرد، چون در اثر گرمای هیدراتاسیون بتن انبساط می یابد و در همان حالت می گیرد و بعد که سرد شد با ایجاد انقباض، بتن دچار ترک می شود.

با اضافه کردن موادی خاص به بتن می توان به بتن زود سخت شونده و سوپر سخت شونده  دست پیدا کرد که البته باید در مصرف آنها دقت کرد و مطابق دستورالعمل خاص همان نوع عمل شود.

سیمان پرتلند تیپ 4

در این نوع سیمان C3A و C3S را کاهش می دهند و به این طریق حرارت هیدراتاسیون را پایین می آورند تا بتوان از آن در بتن ریزی های حجیم استفاده کرد.

برای کاستن حرارت هیدراتاسیون در بتن راه های دیگری همچون موارد زیر وجود دارد:

پیش سرد کن: در این روش سنگدانه ها را با استفاده از پودر یخ سرد می کنند.

پس سرد کن: در این روش میان بتن و در زمان بتن ریزی لوله هایی از جنس مس یا گالوانیزه قرار می دهند و با عبور دادن آب یا هوای سرد از آن حرارت بتن را پایین می آورند.

سیمان پرتلند تیپ 5

از این نوع سیمان در مکان هایی که احتمال حمله سولفاتی بالاست استفاده می شود. درصد CA3  این نوع %5 است بنابراین حرارت هیدراتاسیون پایینی دارد و از آن می توان در بتن ریزی های حجیم استفاده کرد.

سیمان پرتلند نوع 5 در طی 28 رو، %91 مقاومت اولیه خود را به دست می آورد به همین دلیل در آیین نامه زمان مقاومت اولیه برای این نوع سیمان به جای 28 روز، 42 روز در نظر گرفته شده است.

انواع دیگری از سیمان پرتلند وجود دارد که در ادامه فقط به بیان نام آنها بسنده می کنیم، علاوه بر نوع و کیفیت قیمت سیمان هم یکی دیگر از عوامل مهم در انتخاب این ماده به شمار می رود.

انواع دیگر سیمان پرتلند

• سیمان پرتلند پزولانی
• سیمان پرتلند سرباره ای
• سیمان پرتلند بنایی
• سیمان پرتلند آهکی
• سیمان پرتلند سفید
• سیمان پرتلند رنگی

همچنین:

• سیمان ضد آب
• سیمان حفاری
• سیمان گسترش یابنده

انواع دیگری از سیمان هستند.

قیمت انواع سیمان

قیمت سیمان بابلین بالا یا ریز آسیاب شده 

در خاک های ریزدانه یا ترک های نازک سنگ بسیار ریز مورد استفاده قرار می گیرد . این سیمان های بسیار ریز از سیمان پرتلند، سرباره دانه ای آسیاب شده آهن گدازی و دیگر افزودنی های معدنی ساخته می شود .

قیمت سیمان منبسط شونده

سیمانی است که در زمان سخت شدن اولیه پس از گیرش کمی منبسط می شود این سیمان بر اساس استاندارد ASTM C845 تیپ سیمان E-1 ساخته می شود . این نوع سیمان در سه نوع متفاوت قابل ساخت و عرضه می باشد .

سیمان چاه نفت : از این سیمان جهت دوغاب ریزی چاه نفت استفاده می شود و معولا از کلینکر سیمان پرتلند یا از سیمان های آبی مخلوط ساخته می شود . به طور کلی گیرش این نوع سیمان آهسته بوده و در مقابل دما و فشار بالا مقاوم می باشد.

قیمت سیمان زودگیر

از این سیمان جهت تولید بتن با زمان گیرش چند دقیقه تا چند ساعت و با رشد مقاومت اولیه سریع ساخته می شود .

قیمت سیمان گوگردی

از این نوع سیمان جهت ساخت بتن سیمان گوگردی جهت کارهای تعمیراتی و کاربری های مقاوم در برابر مواد شیمیایی استفاده می شود .

خواص فیزیکی و شیمیایی سیمان

بعد از شناخت عوامل موثر معمول در هنگام خرید سیمان نکاتی تکمیلی تری نیز در ادامه ارائه می گردد .

سیمان از چهار ماده اصلی تشکیل می شود . عموما  سبب ایجاد گیرش اولیه سیمان شده و سبب بروز مقاومت های فشاری در سنین اولیه و سنین بلند مدت می گردند. از طرفی خواص مکانیکی دیگری نیز بر کیفیت سیمان و به دنبال آن بر خواص گیرش اولیه و نهایی و همچنین مقاومت های سنین اولیه و ثانویه بتن ساخته موثر می باشد . این ویژگی های شامل سلامت سیمان ، زمان گیرش سیمان ، ریزی یا بلین سیمان ، غلظت نرمال ، مقاومت فشاری ملات استاندارد و …. می شود .

این ویژگی های شیمیایی و فیزیکی سیمان های تولیدی می تواند بر خواص سیمان تاثیر گذار باشد . به طور مثال در صورت آسیاب کردن بیشتر سیمان و افزایش ریزی آن ، سیمان سریع تر با آب واکنش داده و عمل هیدراسیون اتفاق می افتد.  در نتیجه شاهد مقاومت های سنین اولیه بالاتری هنگام ساخت ملات استاندارد سیمان خواهیم بود . در صورتی که سیمان های با ریزی بالاتر جذب آب بالاتری داشته و می تواند مصرف آب را و در نتیجه مقاومت فشاری بتن ساخته شده را کاهش دهد . یا برعکس می توان با تغییر میزان ریزی سیمان زمان گیرش آن را کم یا زیاد نمود  .

با توجه به موارد فوق می توان پیش بینی کرد که کاملا امکان پذیر است که سیمان تیپ 1-425 از دو کارخانه با وجود حصول حداقل مقاومت 425 کیلوگرم بر سانتی متر مربع در سن 28 روزه خواص عملکردی کاملا متفاوتی در هنگام ساخت بتن داشته باشد و این موضوع یکی از موارد تاثیر گذار بر قیمت نهایی سیمان های تولیدی کارخانجات مختلف است .

توصیه می شود که پیمانکاران و مشاوران عزیز با نمونه گیری از کارخانجات مختلف و  و مطالعه مشخصات فنی ارائه شده توسط کارخانجات سازنده سیمان مناسب ترین سیمان را انتخاب نمایند .

نگارش: امیررضا عبدالهی