در ابتدا بنظر می‌رسد هر متر مکعب بتن سبک نسبت به بتن معمولی گران‌تر است در نتیجه تولید و فروش بتن سبک سازه‌ای خیلی کاربردی نیست، اما به دلیل کاهش وزن مرده سازه و کاهش ابعاد پی، که منجر به کاهش آرماتورهای پی می‌شود، هزینه نهایی ساخت سازه با این نوع بتن مقرون به صرفه‌تر است.
در بتن‌های پیش‌تنیده با کاهش وزن سازه تا ۲۵ درصد، نیروی پیش‌تنیدگی که با توجه به بار مرده سازه محاسبه می‌شود کاهش پیدا می‌کند. از این رو وزن کابل‌های پیش تنیده کاهش پیدا کرده که اقتصادی بودن تولید و فروش بتن سبک سازه‌ای را توجیه می‌کند.
همچنین نیروی زلزله تابع وزن مرده سازه می‌باشد. در نتیجه با کاهش وزن سازه، مقاومت اعضای برشی در برابر نیروی زلزله افزایش می‌یابد. با توضیحات داده شده کاربرد اصلی ساخت و فروش بتن سبک سازه‌ای در قطعات پیش ساخته بتنی و پانل‌های بتنی می‌باشد.
Table of Contents
کنترل کیفیت در فروش بتن سبک سازه‌ای
هر تغییر جزئی در وزن مخصوص سنگدانه‌های بتن سبک، روی مقاومت این نوع بتن تاثیرگذار است. از این رو باید مقدار حباب هوا، میزان اسلامپ و همچنین جرم مخصوص بتن سبک تازه کنترل گردد.
مقدار حباب هوا توسط روش حجم سنجی طبق استاندارد ASTM–C173 صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است که طبق استاندارد ASTM–C231 استفاده از فشارسنج برای تعیین مقدار حباب هوا توصیه نمی‌شود علت این امر تفاوت قائل نشدن این دستگاه بین هوای وارد شده به بتن و حباب‌های ناشی از تخلخل سنگدانه‌ها می‌باشد. استفاده از فشارسنج همراه با حجم‌سنج باعث جلوگیری از این خطا می‌شود.
برای خرید و فروش بتن سبک سازه‌ای مرغوب در ابتدا انواع بتن سبک معرفی می‌شود:
- بتن سبکدانه به بتن‌هایی که با سنگدانه سبک نظیر لیکا ساخته می‌شوند اطلاق می‌شود.
- بتن اسفنجی، بتن گازی، بتن سلولی و فوم بتن دسته‌ای از بتن‌ها می‌باشند که از حفرات نسبتا بزرگی برخوردار می‌باشند.
- بتن متخلخل یا بتن بدون ریزدانه که نوعی بتن بدون ماسه می‌باشد. با وجود اینکه این بتن از لحاظ وزنی سبک می‌باشد اما در دسته‌ی بتن‌های سبک قرار نمی‌گیرد و نوع خاصی از بتن‌ها می‌باشد.
- اساس استاندارد ASTM C330 بتن سبک سازه‌ای با مقاومت حداقل ۱۷ مگاپاسکال با وزن مخصوص در محدوده ۱۴۰۰ تا ۱۸۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب می‌باشد.
- بتن سبک به عنوان مصالح بنایی نظیر بلوک و پانل‌های سبک که بر طبق استاندارد ASTM C331 تولید می‌شوند. وزن مخصوص این نوع بتن در بازه ۵۰۰ الی ۸۰۰ قرار دارد و مقاومت فشاری آن در محدوده‌ی ۷ تا ۱۴ مگاپاسکال می‌باشد.
- بتن سبک عایق بندی که بر طبق استاندارد ASTM C332 ساخته می‌شوند.
فروش بتن سبک سازه‌ای در انواع مختلف
بتن سبک سازه‌ای هوادار
این نوع بتن با نام‌های بتن هوادار اتوکلاوی یا بتن گازی و نیزAss شناخته می‌شود. برای تولید این نوع بتن سیلیس و آب با یکدیگر ترکیب شده و به سیمان و آهک افزوده می‌شوند. بر اثر واکنش شیمیایی بین پودر آلومینیوم و خمیر سیمان گاز هیدروژن متصاعد می‌شود و در نهایت این بتن تولید می‌گردد.
بتن سبک سازه‌ای لیکا
سنگدانه مورد استفاده در این نوع بتن با وجود وزن کمی که دارد، منجر به دستیابی به مقاومت بالایی می‌شود. همین امر باعث کاهش مصرف بتن و آرماتور در سازه‌های بتنی می‌گردد. فروش بتن سبک سازه‌ای با این سنگدانه در ساخت عرشه پل، دکل‌های نفت، دال سقف سازه‌های بلند مرتبه و دیگر المان‌های سازه‌ای بلند کاربرد دارد.
سنگدانه‌های رایج موجود
سنگدانه لیکا، پرلیت و سنگدانه معدنی تامیس در مناطق مختلف ایران موجود می‌باشد. پوکه معدنی فاروج نیز در تولید بتن سبک مورد استفاده قرار می‌گیرد که در استان خراسان به وفور یافت می‌شود. سنگدانه سبک اسکوریا و پومیس در آذربایجان موجود می‌باشند. دانه‌های پلی استایرن نیز در تولید و فروش بتن سبک سازه‌ای کاربرد دارند این نوع بتن مقاومت بالایی در برابر آتش نیز دارد.
مقاومت مطلوب
با شناخت انواع بتن سبک، پر واضح است که بتن سبک سازه‌ای از مقاومت بالاتری برخوردار است. البته در هنگام استفاده از بتن سبک سازه‌ای وزن آن مد نظرمی‌باشد و مقاومت بتن در الویت بعدی است. با این وجود با پیشرفت‌های چشم‌گیر در این زمینه بتن سبک سازه‌ای با مقاومت‌های بالا نیز موجود می‌باشد.
فروش بتن سبک سازه‌ای متشکل از سیمان‌های مرغوب و سنگدانه‌هایی با اندازه ۹ الی ۱۳ میلی‌متر و با مقاومتی در حدود ۴۰ تا ۴۸ مگاپاسکال رایج می‌باشد. همچنین بتن سبک سازه‌ای با سنگدانه‌های سبکی که تخلخل‌های میکروسکوپی دارند با مقاومت ۷۰ تا ۷۵ مگاپاسکال نیز موجود می‌باشند.
لازم به ذکر است که برای دو نمونه بتن سبک سازه‌ای و بتن معمولی با مقاومت فشاری یکسان، مقاومت کششی و مدول الاستیسیته و همچنین مدول گسیختگی بتن سبک سازه‌ای نسبت به بتن معمولی کمتر می‌باشد.
فروش بتن سبک سازه‌ای با قابلیت‌های ویژه
بتن سبک سازه‌ای با مقاومت حرارتی بسیار خوبی که دارد سرعت انتقال حرارت را کاهش داده که در نتیجه مانند عایق عمل کرده و از اتلاف انرژی در فصل‌های گرم و سرد جلوگیری می‌کند.
این نوع بتن عایق صوت نیز می‌باشد و از این جهت فروش بتن سبک سازه‌ای برای سازه‌های آمفی تئاتر و یا سالن‌های کنفرانس رایج می‌باشد.
معایب موجود در فروش بتن سبک سازه‌ای
به دلیل بکارگیری سنگدانه‌های سبک در این نوع بتن، تخلخل این نمونه‌ها قابل توجه است. همین امر موجب کاهش چشم‌گیر مقاومت بتن می‌شود. توصیه می‌شود در خرید و فروش بتن سبک سازه‌ای به مقاومت ۲۸ روزه در دفترچه مشخصات دقت شود. با استفاده از سنگدانه سبک با کیفیت و همچنین اضافه نمودن مواد افزودنی مناسب به طرح اختلاط این نوع بتن می‌توان بتنی مرغوب‌تر تولید نمود و فروش بتن سبک سازه‌ای را افزایش داد.
سخن پایانی
در طرح اختلاط بتن سبک سازه‌ای، مقاومت فشاری به میزان اسلامپ و مقدار سیمان بستگی دارد. نسبت آب به سیمان در این نوع بتن معیار طراحی نمی‌باشد. بنابراین استفاده از روش حجم مطلق برای بتن سبک سازه‌ای صحیح نبوده، با این حال با مراجعه به استاندارد ۲۱۱ ACI که در رابطه با توصیه‌هایی برای انتخاب نسبت‌های بتن سازه‌ای سبک می‌باشد، می‌توان از روش حجمی استفاده نمود. برای کاهش درصد خطا در ابتدا حجم مساوی از شن و ماسه تهیه می‌شود سپس با توجه به کاهش پدیده جداشدگی سنگدانه‌ها و میزان مطلوب اسلامپ، مقدار شن و ماسه مجدد تعیین می‌شود.
گردآورنده: ستاره خانکی
